Muzikale hoogmis in de Sint-Norbertuskerk

19 januari 2020, 11u. m.m.v. Ensemble POLYFOON

In de Sint-Norbertuskerk (Dageraadplaats) is muziek en zang een vanzelfsprekend en dragend onderdeel van de liturgie. Maar soms doen we er nog een schepje bovenop. Zo bijvoorbeeld aan het begin van de GEBEDSWEEK voor de eenheid onder de christenen. Niet de grootst gemene deler (dat is vaak zo nietszeggend), maar het beste uit twee christelijke tradities in één viering; onverdund en juist zo beginnen die tradities met elkaar te communiceren…

ROME: De algehele vorm is natuurlijk het ordinarium van de mis, en dat – zoals vele eeuwen gebruikelijk – in het Latijn: getoonzet door G.P. da Palestrina. En dan natuurlijk enkele prachtige motetten, bij het begin, bij de communie.
LUTHER: Hij zorgt voor twee koralen, die zowel polyfoon als tesamen gezongen worden. Ook uit deze traditie komt de feestelijke uitsmijter: Jubilate Deo… (Hassler). Ja ook Luther hoorde graag Latijn (de klankrijkste onder de talen).

De viering zelf is – natuurlijk – eigentijds, want waarom zou de band met de traditie vasthouden niet modern zijn… Dick Wursten verzorgt de homilie (‘Zie het lam Gods‘ – voor en na de restauratie) en E.H. Lucas Lissnijder celebreert.

  • Ordinarium (Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus-Benedictus en Agnus Dei): Missa Brevis van G.P. da Palestrina (ca 1525 – 1594) voor S( S )ATB
  • Introïtus ‘Tribus Miraculis’ van Luca Marenzio (1556 – 1599) voor (SATB).
  • De tekst brengt de drie ‘wonderen’ van Epifanie samen. Drie  koningen, Water-wijn in Kana, Doop in de Jordaan. (Epifanie is al voorbij, maar door de evangelielezing – Johannes de Doper wijst Jezus aan als ‘lam Gods’ – ontstaat er toch een soort ‘recapitulatie’
  • Profetenlezing: Jesaja 49 1-6. Deze lezing wordt niet gelezen maar gezongen: Audite Insulae à 8 SATB – SATB van Aloysio Balbi (1570 – 1625)
  • Alleluia na de tweede lezing (het gekende halleluja in beurtzang met het volk)
  • Na de Evangelielezing: Johannes 1: 29-34, volgt een Evangeliemotet: G.A.Homilius (1714-1785) : Siehe, das ist Gottes Lamm
  • Na de homilie: Lied: Christ unser Herr zum Jordan kam (tekst Luther, melodie Wittenberg 1524, Nederlandse vertaling J.W. Schulte Nordholt):  vooraf melodie ingeoefend .
  • Communiemotet: Dicite Dominus, implete (Heinrich Isaac, ob. 1517) over de bruiloft te Kana (de pre-conciliaire lezing van deze zondag).
  • Communielied: ‘Zingt nu de Heer, stemt allen in’ (melodie Nun freut euch lieben christen gmein’ van Luther)
  • Voor de slotzegen: samenzang: ‘Zegen ons algoede..’
  • Na de zegen: ‘Amen, amen, amen…’ : allen met Polyfoonmeerstemmig (SATB zetting van  Cornelis de Wolf)Conclusio: Polyfoon met orgel: Jubilate Deo omnis terra à 8 (SSAT – ATBB) van Hans Leo Hassler (1564 – 1612) met orgel

Het ‘misboekje’ (met de teksten en vertalingen) kunt u hieronder downloaden/doorbladeren – PDF.

Nieuwe oratoriumcyclus

Na de positieve respons op de eerste drie oratoria, hebben we besloten om op ons en uw élan voort te gaan. Voor het seizoen 2019-2020 staan er maar liefst 5 gepland, d.w.z. twee oratoria van Giacomo Carissimi (de godfather van het genre) en drie van Ceuleers, waaronder als eerstkomende een Lucaspassie ( 31 maart 2020 – 20u ; Sint-Norbertuskerk, Dageraadplaats 5, Zurenborg)

Alle info vindt u verder in de kalender of in de seizoensfolder (alle data) om die te downloaden, klik hier.

Reeds voorbij:

Oratorium

Een nieuw initiatief van Procant vzw.

Noteer de data, wees welkom, en zeg het voort!

  • Oratorium 1, Genesis 21: Hagar en Ismael op de vlucht
    het programma staat online
    • dinsdag 5 maart 2019: 20u00 Christuskerk, Bexstraat 13, 2018 Antwerpen Solisten, continuo en orgel (muziek in 17de eeuwse stijl). Het oratorium wordt omlijst met instrumentale muziek van Merulo, Frescobaldi, Cima en Castello.
  • Oratorium 2, Genesis 22: Het offer van Isaak
    • dinsdag 9 april 2019: 20u00 Damiaankerk, Groenenborgerlaan 149, 2020 Antwerpen (TPC) Solisten, koor en barokorkest (muziek in stijl van Telemann, Bach). Naast het oratorium ook een ‘cantate’ waarin Abraham zijn beklag doet bij God over God. Meer info
  • Oratorium 3, Genesis 24: Eliëzer op zoek naar een vrouw voor Isaak
    • dinsdag 7 mei 2019: 20u00 Kerk ‘De Brabantse Olijfberg’, Lange Winkelstraat 5, 2000 AntwerpenSolisten, koor, Walckerorgel en instrumenten (Mendelssohn-achtig)

Klik hier voor meer achtergrondinfo

De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk. Een vrije bijdrage wordt gevraagd.

info@procant.be –    In samenwerking met het CCV en het Vlaams Bijbelgenootschap

Hieronder de folder (PDF)

oratoria flyer2

 

Ontdek de Bach-cantates (in de Norbertus)

Klik op de infofolder om u in te schrijven voor deze sessies…  (voorafgaand aan de uitvoering tijdens de mis) Bijkomend voordeel: uw plaats in de kerk wordt voorbehouden, wat geen overbodige luxe is gezien de grote toestroom… (smiley)

Intro Bachcantates.PNG

Onze missie

Onze missie: christendom en cultuur bijeenhouden

De christelijke traditie leeft voort in de cultuur. Dat is onze overtuiging.
Echter: Geloofsgemeenschappen bekommeren zich daar doorgaans weinig om. Het gaat toch om het geloof, zeggen zij, cultuur is bijzaak.
Cultuurminnaars zijn zich er nauwelijks van bewust. Zij vinden het christelijke aspect bijzaak.

Wij zijn van mening dat ze zich vergissen, zeer tot schade van zowel de geloofsgemeenschappen als de cultuurminaars. Daarom willen wij (= onze missie) christendom en cultuur (opnieuw) bijeen brengen.

Als protestantse cultuurkring hebben wij in het voetspoor van Luther hierbij vooral aandacht hebben voor het duo Muziek & Woord.. Als Antwerpse cultuurkring vertrekken we op exploratie vanuit die stad. Daar hebben wij – zo te zeggen – ons base camp opgeslagen.

Als u mee wilt exploreren, schrijf u in op de nieuwsbrief (zie het menu hiernaast).

De waarde van muziek

De kracht van muzikale taal…

Een tekst van de hand van de voorzitter van PROCANT, verschenen in TERTIO (3 oktober 2018). De aanleiding is de bouw van een barokorgel in de Sint-Norbertuskerk en de Bach-cantatediensten die daar plaatsvinden.

(click to read)

Tertio

Orgelconcert ‘Lange Winkelstraat 5’

Toelichting

Aan het einde van de zomer 2017, na afloop van de restauratie van de zijgevel en het dak van de kerk, bleek dat het Walckerorgel uit 1905 toch sterk vervuild was geraakt. Een schoommaakbeurt bleek nodig. In overleg tussen aannemer en kerkbestuur is de orgelbouwer Schumacher geselecteerd. Naast een volledige schoonmaak van het pijpwerk heeft hij ook enkele bijkomende werken uitgevoerd, die erg voor de hand lagen (eens de orgelpijpen verwijderd zijn).

info over het orgel vindt u hier. Daar ook een ’embedde video’ waar u het orgel kunt zien/horen.

De heringebruikname van het ‘gereanimeerde’ orgel mocht wel een feestelijk tintje krijgen. Iedereen die van muziek houdt is welkom.

Na afloop is er een receptie in het kerkelijk centrum

Vrijdagavond 12 januari 2018, om 19u30 in de kerk
TOEGANG : Gratis

Programma:

  • Welkomstwoord namens de kerk
  • Toelichting grote schoonmaakbeurt door Guido Schumacher (ca. 30 minuten)
  • Bespeling van het orgel door Willem Ceuleers (ca. 45 minuten)
    • > concertprogramma onder de foto

Walcker-orgel te Antwerpen

PROGRAMMA

Max Reger (1873-1916)

uit ‘Monologe für Orgel, opus 63, Heft 2′(1902): opgedragen aan Hermann Robert Frentzel

nr. 5, Introduktion: andante con moto
nr. 6, Passacaglia: andante con moto

Philipp Wolfrum (1854-1919)

uit ‘Dritte Sonate f-Moll, opus 14’ (1883):
opgedragen aan Johannes Brahms

II. Adagio

uit ‘Drei Tondichtungen für Orgel’ (1898): zur Einweihung der St. Peterskirchenorgel in Heidelberg [Walcker 1898 – gebombardeerd en verdwenen]

nr. 1, Benedictus: In gehender Bewegung

Willem Ceuleers (°1962)

uit ’15 Orgelstukken, opus 780′ (2012): hommage aan Reger

nr. 1, Praeludium: allegro moderato
nr. 2, Passacaglia: moderato

Luther 1517-2017: feestelijk concert: Dankt, dankt nu allen God (Carolus Borromeus)

28 oktober 2017, 20.00u 21.30u
Carolus Borromeuskerk – Antwerpen

  • Op het programma o.a. de premiere van de hervormingscantate ‘Dankt, dankt nu allen God‘ (Willem Ceuleers) en cantate nr. 80 ‘Ein feste Burg is unser Gott’ van J. S. Bach.
  • Antwerps Barokorkest, m.m.v. het Groot akkoord o.l.v. Emmanuel Van Kerckhoven.
  • Inleiding en toelichting: Dick Wursten

 

  • De Luthercantate voor barokorkest ‘Dankt, dankt nu allen God‘ werd speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerd door Willem Ceuleers (opus 831, 2016) – www.ceuleers.eu
  • De uitvoering is in handen van de Het Antwerps Barokorkest mm.v. diverse solisten en het ‘Groot akkoord’ (koor)
  • Muzikale leiding: Emmanuel van Kerckhoven.
  • Inhoudelijke leiding en toelichting: Dr. Dick Wursten

28/10/2017, 20u00 – 21u30:
kerk van Carolus Borromeus (Hendrik Conscienceplein, Antwerpen).
Entrée € 15,00 

Een wereldpremière Willem Ceuleers componeerde de cantate ‘Dankt, dankt nu allen God’ in opdracht van Procant vzw. om de viering van 500 jaar Luther ook muzikaal in de verf te kunnen zetten. Tijdens het concert zal dr. D. Wursten het belang van Luther voor de muziek nader toelichten in een causerie getiteld: ‘Zonder Luther geen Bach’. Op het programma staat naast deze cantate ook de bekende Reformatiecantate van J.S. Bach (‘Ein feste Burg’), samen met instrumentaal werk van Bach (Fantasia und Fuga), gebracht op het pas gerestaureerde Delhaye-Dillen orgel.

Een initiatief van ProCAnt vzw. in  samenwerking met de kerkfabriek van Carolus Borromeus en met steun van de de Verenigde Protestantse Kerk in België (VPKB) – commissie REFO2017.

Toelichting

Op 31 oktober 2017 is het 500 jaar geleden dat Martin Luther in Wittenberg zijn 95 stellingen over de aflaat publiceerde. Dit bleek achteraf ‘epochal’. De loop van de kerk- en de wereldgeschiedenis zijn hierdoor veranderd. Deze datum wordt aangegrepen om stil te staan bij wat er toen is gebeurd en welke gevolgen dat heeft gehad voor kerk en samenleving tot op de huidige dag. Nieuw – vergeleken met vorige herdenkingen die vaak nog erg confessie-gebonden waren – is dat de herdenking in 2017 gebeurt in een confessionele grenzen overschrijdende setting. Protestanten en rooms-katholieken willen ‘samen leren van het verleden’ en zo ook elkaar opnieuw ontdekken.  In Antwerpen wordt de rol van het Augustijnerklooster stevig in de verf gezet en zal ook de discussie over het belang van Luther breed gevoerd worden. Zie www.luther2017.be, met een evenementen-kalendar.

De invloed die Luther op de cultuur en m.n. de muziek gehad heeft, is echter ook niet te onderschatten. Luther was niet alleen maar gevoelig voor muziek en woord, maar vond ook dat de herontdekking van de blijde boodschap (het ‘Evangelie’) met muziek en zang in de verf moest worden gezet. Dit leidde tot een enorme bloei van het muziekleven (koralen) in de Duitse kerken, met als hoogtepunt de kerkmuziek van Johann Sebastian Bach. De Protestantse Cultuurkring Antwerpen (Procant) vond het gepast om ook dit aspect onder de aandacht te brengen en gaf aan Willem Ceuleers (geb. 1962) opdracht om een Luthercantate te componeren op een Nederlandse tekst. Het werd de cantate ‘Dankt, dankt nu allen God’, een koraalcantate, waarbij de drie strofen van dit danklied de zelfreflectie van de Kerk (die 5 eeuwen met een diepe breuk heeft geleefd) omkadert. Naast momenten van verootmoediging is ook de vreugde om de hervonden eenheid een centraal element in deze cantate.

De tekst is grotendeels samengesteld uit bijbel- en liedteksten. De muziek is gecomponeerd in de muzikale taal die Johann Sebastian Bach zo goed beheerste en die gezien Bach’s voortdurend succes ook de mensen van vandaag nog aanspreekt

Hervormingscantate voor barokorkest
‘Dankt, dankt nu allen God.‘

muziek: Willem Ceuleers (opus 831, 2016)

bezetting: 2 hobo’s, fagot, 2 trompetten, timpani, 2 violen, 1 altviool, 1 cello, 1 contrabas en continuo-instrument (orgel of klavecimbel)

  1. Openingskoor: tutti: Dankt, dankt nu allen God
  2. Recitativo secco: tenor, vc, orgel: Gij hebt, o Vader van het leven
  3. Aria: tenor, viool solo, vc, orgel: Vergeef o Heer
  4. Koraal (zetting): Die eeuwig rijke God
  5. Recitativo accompagnato: sopraan, strijkers, orgel: Kom, Heer, en zegen ons
  6. Aria: sopraan, strijkers, hobo, orgel: Van kracht tot kracht gaan zij steeds voort
  7. Slotkoor & Alleluia, Tutti: Lof, eer en prijs zij God