De Kreglingers: protestanten en hun panden

‘Elk nadeel heb z’n voordeel’

20 april 2021. Vorige week viel in de kerk plots de stroom uit en moest ik noodgedwongen anderhalf uur doorbrengen in de consistoriekamer bij de archiefkasten. Ik besloot om van de nood een deugd te maken en besloot eens door de oude registers te bladeren. Ik nam het eerste het beste oude boek: het was het ledenregister dat is aangelegd toen de kerk voor het eerst een officieel Belgische erkenning kreeg. De scriba was begonnen om alle protestanten die er nog waren uit de ‘Nederlandse tijd’ (1815-1830) op te schrijven in een boek. Alfabetisch, samen met hun gezinsleden. Dit moet ca. 1833 gebeurd zijn. Ik dacht: eens zien of de Kreglingers er ook in staan. U weet wel die handelsfamilie uit Duitsland, die reeds onder Napoleon twee avontuurlijke jongemannen (broers) naar Antwerpen stuurde om te zien wat Napoleon met de haven ging doen. De beide broers, Christian und Georg (Chrétien et Georges) hadden de leegstaande en (deels) vervallen gildehuizen op de Grote Markt gekocht als dépendance van de Parijse vestiging. Ze waren afkomstig uit Frankfurt, en echte Lutheranen. Georg was erbij, toen onder koning Willem I, de gronden van het Annuntiatenklooster werden toegewezen aan de ‘hervormde gemeente’ van Antwerpen. Christian was toen al overleden.

foto 1 – ledenregister (begonnen ca. 1833)

Op de foto ziet u de bladzijde uit het alfabetisch ledenregister van de kerk (1833), waar de leden wier familienaam met een ‘K’ begint zijn opgeschreven. Bovenaan staat een Een Carel (mij onbekend); daarna volgende inderdaad de beide weduwes van de stichters van de firma C. & G.  Kreglinger. Nog steeds is hun kantoor gevestigd op de Grote Markt nr. 7 (Huis van “Spangien”, met Sint-Joris). Als tweede wordt genoemd:  Charlotte Troistorff (1781-1852, echtgenote van Christian, †1813) met haar kinderen: Zij woonde op Grote Markt 9 (in het huis ‘De Spiegel’. Haar man had het gildehuis laten herbouwen met een strakke classisistische gevel. (zie de luchtfoto uit 1886). Als derde Kreglinger wordt vermeld:  Anna Magdalena Schlösser (1780-1856, echtgenote van Georg(e) Kreglinger †1821). Haar meisjesnaam is er met potlood achter geschreven. Allen waren zij ‘lidmaat’ (belijdenis, geconfirmeerd) van de Protestantse kerk. De scriba stapt hier over op het Franse equivalent ‘membre’. Heel aardig is de derde naam. Geen Kreglinger (op z’n Duits of Frans uitgesproken) maar een echte Hollandse naam: Geert Jan Klomp en Grietje Bouman. Ik vermoed schippers, gezien het adres: Falconstraat (vlakbij de dokken)

De beide foto’s hieronder laten zien wat de familie Kreglinger heeft betekend voor de Grote Markt.

foto 2 – luchtopname van de Grote Markt 1886 (afkomstig uit de BNF, Gallica)
foto 3 – huidige situatie – foto gemaakt om 9u20 – op een zaterdag in maart, tijdens de 2de lockdown

Eugène Kreglinger (kleinzoon) heeft in 1892-1893 de restauratie van het gildehuis “Spangien” bekostigd en in 1906 de twee woonhuizen ernaast ook (“de Arend” en “de Spiegel”). Op dat moment zijn de huizen niet meer bewoond, maar dienen als kantoor.

Architect van dienst: Frans Van Dijk (inderdaad: dezelfde architect die onze kerk in die tijd ook heeft gerestaureerd. Niet toevallig, dat had u al begrepen). Onder leiding van zijn zoon Henri Van Dijk werden In 1947-1949 ook de aanpalende panden “De Pauw” en “De bonte Mantel” in stijl opgebouwd. Wie goed naar de oude foto kijkt, beseft dat dit quasi nieuwbouw is geweest. Opdrachtgever Albert Kreglinger. Deze panden vormen nu de Stadswinkel.

Dick Wursten